اثر میانجی فرهنگ سازمانی بر رابطه بین ساختار سازمانی و خلاقیت کارکنان صنایع فلزی شهر صنعتی کاوه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر خلاقیت کارکنان با توجه به نقش میانجی فرهنگ­سازمانی در سال 1391 در صنایع فلزی شهرصنعتی کاوه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 4700 نفر از کارکنان شاغل در صنایع فلزی شهرصنعتی­کاوه بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری تصادفی­طبقه­ای­نسبی 355 نفر بعنوان حجم­نمونه درنظر گرفته شد. روش جمع­آوری داده­ها بر اساس پرسشنامه انجام گرفت. ویژگی­های فنی پرسشنامه شامل پایایی و روایی با استفاده از معیارهای مختلف بررسی شد؛ بطور نمونه روش آلفای کرونباخ بعنوان یکی از روش­های ارزیابی پایایی برای این پژوهش استفاده شد که ضریب پایایی در مورد پرسشنامه­های استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون 80/0، خلاقیت تورنس 84/0 و ساختار سازمانی رابینز 78/0 بدست آمد و همینطور از روایی محتوا و روایی سازه نیز بمنظور آزمون روایی پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از اجرای پرسشنامه­ها از طریق نرم­افزار SPSS، Smart PLS و LISREL در دو بخش توصیفی (فراوانی، فراوانی­درصدی، میانگین، انحراف استاندارد و دامنه­تغییرات) و استنباطی (ضریب­همبستگی پیرسون، آزمون شاپیرو–ویلکز، تحلیل­عاملی اکتشافی، تحلیل­عاملی تأییدی، رگرسیون خطی ساده و چندگانه و تکنیک مدل معادلات ساختاری) انجام پذیرفت. نتایج تحقیق نشان داد که ارتباط معناداری میان ساختار سازمانی و ابعاد آن با خلاقیت کارکنان وجود دارد؛ ارتباط معناداری میان ساختار سازمانی و ابعاد آن با فرهنگ سازمانی وجود دارد؛ ارتباط معناداری میان فرهنگ­سازمانی و ابعاد آن با خلاقیت کارکنان وجود دارد. همچنین در ارتباط میان ساختار سازمانی و خلاقیت­کارکنان، متغیر فرهنگ­سازمانی نقش میانجی­گری ایفا می­کنند.

کلیدواژه‌ها


  • احمدی، سید علی اکبر؛ مبارکی، حسین؛ دارائی، محمد رضا و سلام­زاده، یاشار. (1390). تجزیه و تحلیل بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، 13 (4)، صص28-34.
  • ثموری مهاجر، مریم. (1379). بررسی رابطه بین ساختار سازمانی با فرهنگ سازمانی در مؤسسات دولتی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان.
  • رابینز، استیفن. (1390). رفتار سازمانی (مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها)، (ترجمه: علی پارساییان و سید محمد اعرابی). تهران: انتشارات دفتر پژو هش­های فرهنگ. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1998).
  • رضایی، سعید؛ منوچهری، مهشید. (1387). "بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی آزمون خلاقیت تورنس در بین دبیران دبیرستان­های تهران"، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، سال سی و هشتم، شماره 3، صص: 68-47.
  • سرایی، حسن (1389). مقدمه ای بر نمونه گیری در تحقیق. انتشارات سمت، ویرایش اول, چاپ ششم.
  • شفیقی، فاطمه. (1389). ارتباط ساختار سازمان با خلاقیت در کارکنان کابل البرز قزوین، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه.
  • شوقی، بهزاد و مرتضوی، سید مصطفی. (1391). خلاقیت فردی و سازمانی. تهران: انتشارات رازنهان.
  • شوقی، بهزاد و نظری، ستار. (1391).ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی (مفاهیم، تعاریف و نظریه­ها).تهران: انتشارات رازنهان.
  • شه روان، رضا و خوشه چین بهار، صدیقه. (1390). گزارش تحلیلی بر وضعیت تعاونی­های صنایع فلزی دفتر تعاونی­های تولیدی. دفتر آمار و اطلاع رسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت (وزارت صنایع و معادن)، قابل دسترس در www.taavon.ir/persian/…/thinktank-93470.docx
  • صابونچی، رضا. (1387). ارتباط فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی در سازمان تربیت بدنی. پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران.
  • صادقی، احمد و سپهردوست حمید. (1380). آثار سیاست‌های دولت در زمینه‌های اعتباری- تسهیلاتی و ارزی بر بهره وری نیروی کار در صنایع روستایی سیستان و بلوچستان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9 (33)، صص 149-159.
  • عباسی، خسرو. (1388). مطالعه و مقایسه فرهنگ سازمانی در سازمان‌های با ساختار سازمانی مکانیکی و ارگانیکی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
  • عربیون، ابولقاسم؛ عزیزی، غلامرضا؛ شوقی، بهزاد و دهقان نجم آبادی، عامر. (1391). تبیین تبیین ارتباط میان فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: شرکت لاستیک پارس). اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، نوآوری و تولید ملی، قم، 23 و24 شهریور 1391.
  • کردنائیچ، اسدالله؛ مقیمی، سید محمد؛ قناتی، سوسن و یزدانی، حمیدرضا. (1388). بررسی رابطه بین عناصر ساختار سازمانی و فرهنگ کارآفرینانه در دانشگاه تهران. نشریه مدیریت دولتی، 1 (3)، صص 119-134.
  • کلانتری، خلیل. (1388). مدل­سازی معادلات فرهنگی در تحقیقات اجتماعی اقتصادی (با برنامه Lisrel و Simplis). تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
  • سایت رسمی شهرصنعتی کاوه. قابل دسترس در:
    • http: //www.kavehcity.ir/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=2&Itemid=79
    • Bolanowski, D. (2008). The Leadership Perspective of Promoting Creativity and Innovation: A case study of an R&D organization. Uppsala University, Humanistisk-samhällsvetenskapliga vetenskapsområdet, M.A thesis, Faculty of Social Sciences, Department of Business Studies.
    • Bruns,T. & Stslker,G.M. (1962). The management of Innovation. Intermational Journal of Information Management.2 (1), Pp: 16_32.
    • Castiglione, J. (2008). Facilitating employee creativity in the library environment: An important managerial concern for library administrators. Library management, 29, Pp: 35-52.
    • Dawson, M. & Claudia, A. (2009). Some Organizational Factors Affecting Creativity: A case study in Spain companies. Journal of Management Development, 28 (3), pp.19-38.
    • Denison, D. R. (2000). "Organizational culture: Can it be a key lever for driving organizational change". In S. Cartwright & C. Cooper (Eds.), the h&book of organizational culture. London: John Wiley & Sons.
    • DeVellis,R. (2003). Scale development: Theory and applications, (2nd edn).Thousand Oaks,CA: Sage.
    • Dong, W., Zhongfeng, S. and Dongtao, Y. (2011). Organizational culture and knowledge creation capability. Journal of knowledge management, 15 (3),Pp: 363-373.
    • Hair J.F.,Jr., Black W.C., Babin B.J., Anderson R. E., Tatham R.L., (2010). Multivariate data analysis ( 7th ed.) New Jersy: Pearson Education.
    • Hulland, J. (1999). ‘Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic Management Journal, 20 (2), Pp: 195–204.
    • Joreskog, K. & Sorbom, D. (1996). Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language. Chicago, IL: Scientific Software International, Inc.
    • Julia, C. (2011). Innovation or imitation?: The role of organizational culture. Management Decision, Emerald Group Publishing Limited, 49 (1), pp: 55-72.
    • Katsikea, E.; Theodosiou, M.; Perdikis, N. & Kehagias, J. (2011). The effects of organizational structure and job characteristics on export sales managers’ job satisfaction and organizational commitment. Journal of World Business, 46, Pp: 221–233.
    • Keskin, H. (2006). Learning orientation, and innovation capabilities in SMEs. Europe Journal Innovation Management, 9 (4), PP: 396-417.
    • Kudrowitz, B. M. (2010). Haha and aha!: Creativity, idea generation, improvisational humor, and product design. Thesis (Ph. D.),Massachusetts Institute of Technology, Dept. of Mechanical Engineering, Pp: 107-116.
    • Lau, C. and Ngo,H. (2004). The HR system, organizational culture, and product innovation. International Business Review,13 (6), Pp: 685-703.
    • Makel, M. and Plucker, J. (2008). Handbook of Giftedness in Children. Pp: 247-270.
    • Morsing, M; Oswald, D. (2009), "Sustainable leadership: management control systems and organizational culture in Novo Nordisk A/S,Corporate Governance, Vol. 9 No. 1, pp. 83-99.
    • Naranjo-Valencia, J., Sanz-Valle,R., Martins, E. and Terblanche,F. (2010). Organizational culture as determinant of product innovation. European Journal of Innovation Management,13 (4).Pp: 19-32.
    • Robbins,S.P. (1998). Organization Theory: Structure & Desighn & Applications. (2th ed.). New Jersy: Prentice – Hall, 1987, p.488-492.
    • Senker,j. (1999). Tacit knowledge and models of innovation, industrial and corporate change. International journal of mampower, 4 (2),Pp: 450-462.
    • Shafizadeh, R. Shoghi,B. (2012). The Relationship between Organizational Structure and Employee Creativity. Archieves Des Sience Journal, 65 (9), Pp92-111.
    • Valencia,N., Sanz,R. and Jimennez, J. (2010). Organization culture as determinant of product innovation.European Journal of Innovation Management,13 (4),Pp: 466-480.
    • Zheng, W.; Yang, B. and Mclean, G. N. (2009). Linking organizational culture, atructure, strategy and organizational effectiveness: the mediating role of Knowledge management. journal of business research, No.9. Pp: 65-76