فراترکیب عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی: در جستجوی الگوی انگیزش اعضای هیئت علمی

فتح اله زاده, رضا; قورچیان, نادر; باقری, مهدی; جعفری, پریوش

فراترکیب عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی: در جستجوی الگوی انگیزش اعضای هیئت علمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

² عضو هیات علمی، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت و اقتصاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ عضو هیات علمی، گروه مدیریت دولتی، واحد بندر عباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

⁴ عضو هیات علمی، گروه مدیریت آموزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

بررسی علل موفقیت برخی از سازمان‌ها و نیز علل انحطاط و انحلال بعضی از شرکت‌ها نشان می‌دهد که ایجاد انگیزه لازم و مناسب در نیروی انسانی، تأثیر معنادار و قابل توجهی در موفقیت و پایدار یا انحلال این واحدها دارد. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی با استفاده از روش فراترکیب بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است؛ از لحاظ ماهیت اطلاعات و شیوه تحلیل آن‌ها جزو تحقیقات کیفی است. از منظر روش جمع‌آوری اطلاعات در زمرۀ پژوهش‌های اسنادی است و در نهایت بر مبنای روش پژوهش، جزو تحقیقات تحلیلی – توصیفی است که با استفاده از روش فراترکیب صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهش‌های داخلی صورت گرفته در 10 سال اخیر (1399-1389) با موضوع بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی است که گزارش آن‌ها در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی نمایه شده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با استناد به قاعدۀ اشباع نظری، تعداد 12 پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. استخراج عوامل و مؤلفه‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت گرفت و اعتبار تحلیل‌ها بر مبنای روش سه‌گوشه‌سازی تحلیل‌گر مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده، الگوی عوامل مؤثر بر انگیزش اعضای هیئت علمی دانشگاه مشتمل بر هفت عامل، 19 مؤلفه و 61 شاخص است. عوامل مؤثر بر انگیزش عبارت از شرایط محیط‌ کار؛ خط‌مشی‌ها و قوانین؛ سبک مدیریت و رهبری؛ روابط با همکاران؛ عوامل شخصیتی؛ توانمندسازی؛ و ماهیت شغل هستند. موارد خیلی زیادی باعث انگیزش شغلی اعضای هیات علمی میشود که این موارد در چند طبقه جای میگیرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

آجیل چی؛ذوقی،لیلا و ربیعی رودسری،شهربانو(1393). رابطۀ انگیزش شغلی و رضایت شغلی با تعهد سازمانی در کارکنان ناجا.مطالعه مدیریت بر آموزش نظامی،سال7،شماره1(25).صص1-17.
انتصار فومنی،غلامحسین(1394). رابطه انگیزش شغلی، دلبستگی شغلی و تعهد سازمانی معلمان با بهره وری مدیران در سازمان آموزش و پرورش استان زنجان.مجله مدیریت و بهره وری،سال هشتم،شمار32،صص171-190.
بابایی، مهدی (1394)کشف و تعیین اهمیت عوامل مؤثر بر انگیزش کارکنان بخش ستادی صنایع آذر آب. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
بهادری،محمد کریم؛بابایی،منصور و مهرابیان،فردین(1391). موضوع اولویت بندی مولفه های موثر بر انگیزش شغلی درکارکنان یک مرکز نظامی به روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP).مجله طب نظامی،دوره14،شماره4،صص236-243.
جعفر زاده کرمانی،زهرا و فتاحی،رحمت الله(1383).بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی اعضای هیئت علمی رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی در ایران.مجله کتابداری و اطلاع رسانی،دوره7،شماره1(25)،صص5-24.
حسینی،سید نصر‌الله؛ میرزایی،مسعود؛فاریابی،ریحانه؛مختاری اردکان،امیر محسن؛ شاکر اردکانی ،مرتضی و میرزایی علویجه،مهدی(1392). عوامل مؤثر در انگیزش شغلی اعضای هیأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد: کاربرد تئوری انگیزش هرزبرگ. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 13 (۱۲) :۱۰۴۰-۱۰۵۰.
خدا پناهی،محمد کریم(1395). انگیزش و هیجان.تهران،انتشارات سمت.
خلقی فرد، صدیقه؛صالحی، مسلم و فانی،حجت اله(1394). ارتباط بین انگیزش شغلی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ستادی و معاونت‌های دانشگاه علوم پزشکی یاسوج.مجله ارمغان دانش،جلد19،شماره6،صص553-561.
خراسانی،محمد و رودباریان،امین(1396). مطالعه تطبیقی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان در سازمان.دومین کنفرانس بین المللی نقد و واکاوی مدیریت در هزاره سوم،مرداماه،صص1-10.
رحیمی،کلاریجانی،مروارید(1391).بررسی روشهای ایجاد انگیزه کارکنان و مدیران آموزش و پرورش شهرستان قائم شهر با استفاده از تکنیک فازی،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری.
سیترز،ر و پورتر،ل(2010) .انگیزش و رفتار در کار.)علوی،مترجم(،تهران:انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
شکیب, بهناز و عطیه عالمی، ۱۳۹۶، تحلیل نقش سکوت سازمانی بر انگیزش کارکنان سازمان های خصوصی اصفهان، کنفرانس علمی مدیریت، اقتصاد کاربردی و تجارت، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، https://www.civilica.com/Paper-MCONFI01-MCONFI01_066.html
صادقی،مرضیه و ایراندخت،فیاض(1396). بررسی بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی با رفتار شهروندی سازمانی و انگیزش شغلی در کارکنان آموزش و پرورش.نخستین کنگره ملی دانشجویی پژوهش های نوین در روانشناسی شناختی،19 و 20اردیبهشت1396،دانشگاه گیلان،دانشکده ادبیات و علوم انسانی.صص1-21.
طاهرپور،مریم، سفیدی،فاطمه، جوادی ،امیر(1389). بررسی نظرات اعضاء هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در خصوص عوامل ایجاد انگیزه شغلی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. ۲ (۲) :۳۳-39.
علی محمد پور،علی؛ تقی پور، احسان و نعمتی،محمد حسین(1396). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان ناوگروه های رزمی در دریانوردی های بلند مدت با استفاده از تکنیک AHP. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش علوم دریایی،شماره9،صص71-86.
قاسمی، زهرا (1395). شناخت و اولویت بندی عوامل مؤثر بر ساختار انگیزشی با استفاده از مدل AHP (بر اساس تئوری هرزبرگ( معلمان جنوب خراسان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
کریمی،علیرضا(1393). بررسی و شناسایی عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان شهرداری شاهرود.پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی.
محمدی, مهدی؛ طیبی، محسن و امیرانی، محمدرضا ( ۱۳۹۴).تحلیل تطبیقی عوامل انگیزش درونی کارکنان بر اساس نظریه هرزبرگمطالعه موردی: شرکتهای توزیع برق شهرستان اصفهان و استان لرستان. اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری، شرکت علمی پژوهشی و مشاوره ای آینده ساز ، دانشگاه پیام نور نکا، https://www.civilica.com/Paper-MEAE01-MEAE01_0838.html
مبینی دهکردی، علی. کشتکار هرانکی، مهران. (1395). فراترکیب مدل‌های نوآوری اجتماعی. فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7 (26): 138-101.
مسلمی, رحیم و اسدالله مهرآرا، ۱۳۹۴، تدوین ماتریس انگیزش شغلی پرسنل شرکت گاز مازندران با رویکرد رضایتمندی شغلی، اولین همایش ملی مدیریت و حسابداری ایران، همدان، دبیرخانه دائمی همایش، https://www.civilica.com/Paper-MANAGEMENTBONYAD01-MANAGEMENTBONYAD01_076.html
موسوی، مجتبی(1395). بررسی ارتباط عوامل بهداشتی و عوامل انگیزشی با رضایت شغلی کارکنان بیمارستانهای آموزشی یاسوج. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
نوروزی،عبدالرسول و امیریان زاده،مژگان(1395). رابطه انگیزش شغلی و خلاقیت با عملکرد حرفه ای معلمان شهرستان جهرم.فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی،دوره2،شماره28،صص31-50.
- Alvarez, S. A. and Barney, J. B. (2007), Discovery and creation: alternative theories of entrepreneurial action. Strat. Entrepreneurship J., 1: 11–26. Doi: 10.1002/sej.4
- Cary, T (2012) working at sea and psychosocial health problems report of international maritime Health Association workshop, travel medicine and infectious disease ,61-65.
- Clare . I.R chandler , frank mteir Huyn Revburn ,Christopher . j . m . whitty (2016). motivation money and respect : A mixed – method study of Tanzanian – non physician clinicians social science AND medicine 68 .2078-2088.
- DeAngelo F. (2016). Elementary school managers relaationship job motivation and performance levels in Damavand and Rood hen cities. Journal of Educational Administration. (4):75-88.
- Dantis, F (2013). Health sector reform and public sector health worker motivation: a con ceptual frame work social since & medicine 5u .1255-1266.
- Daugherty Phillingane, Emma, (2010), The pathways of successful entrepreneurial women in public relations: Ethics, theoretical models of practice, and motivating, Ph. D, The Claremont Graduate University, proquest,umi.com
- Porter, L, Bigley, G, Steers, R. (2010). Motivation and Work Behavior, Seventh Edition. Irwin(Pnnsylvania): McGraw-Hill.
- Schwaningeer, M arkus, (2008), Job Motivation for Learning and Development as Predictors of support for change. Journal of organizational Transformation and social change, vol. 5, No. 2, pp 141-157.
- Zhang, F. Zheyang (2014) Human resource management AND competitive advantage motivation : An application of re source – based . view in THE shipping industry.